Obiekt

Tytuł: Ekonomia behawioralna: od koncepcji racjonalności do wizji ustroju ekonomicznego

Tytuł odmienny:

Behavioral economics: from a concept of rationality to a vision of an economic system

Autor:

Godłów-Legiędź, Janina

Opis:

Ekonomia = Economics, 2013, Nr 4 (25), s. 24-41

Abstrakt:

Celem artykułu jest pokazanie zróżnicowania ekonomii behawioralnej z punktu widzenia jej treści pozytywnych i normatywnych. W oparciu o krytyczną analizę literatury autorka prezentuje ekonomię behawioralną z trzech perspektyw: (1) z perspektywy zróżnicowania wyobrażeń o sposobie funkcjonowania ludzkiego umysłu i normatywnych sugestii dotyczących racjonalności, (2) związków między pojmowaniem racjonalności a poglądami na optymalny ustrój ekonomiczny, (3) relacji podejścia psychologicznego w ekonomii do podejścia instytucjonalnego. Przeprowadzona analiza wskazuje, że w ekonomii behawioralnej nie ma zgodności poglądów na istotę racjonalnego działania w praktyce społecznej. Z jednej strony mamy głośne koncepcje D. Kahnemana i A. Tversky'ego, którzy przyjmują w istocie pojęcie i atrybuty racjonalności neoklasyków i za wzór racjonalności uważają postępowanie, które uwzględniałoby wszystkie złożone warunki podejmowania konkretnej decyzji i było zgodne z ustaleniami teorii naukowych. Z drugiej strony H. Simon, G. Katona, V. Smith i G. Gigerenzer wskazują, że ze względu na złożoność warunków podejmowania decyzji i koszty stosowania procedur optymalizujących postępowanie niespełniające warunków racjonalności instrumentalnej i reguł znanych z teorii naukowych jest zazwyczaj uzasadnione. W ekonomii behawioralnej występują zatem dwa odmienne podejścia do racjonalności. Starsza szkoła ekonomii behawioralnej i V. Smith rozwijają koncepcję racjonalności ekologicznej i są blisko spokrewnieni z podejściem instytucjonalnym. W nowej ekonomii behawioralnej występuje skłonność do interpretacji racjonalności w duchu konstruktywistycznym i ekonomia ta jest mniej krytyczna wobec ekonomii neoklasycznej. Obie szkoły ekonomii behawioralnej łączy z ekonomią instytucjonalną uznanie roli instytucji z perspektywy kognitywnej, normatywnej i regulacyjnej. Zwolennicy racjonalności ekologicznej akcentują znaczenie instytucji społecznych, a nowa ekonomia behawioralna ujawnia z całą mocą kontekstowy charakter ludzkiego poznania i działania. Istnieje analogia między tym, jak architekturę decyzji tworzą instytucje społeczne i jak sformułowanie problemu wpływa na decyzje jednostki. Architektura wyboru powstaje wskutek działań prywatnych podmiotów i państwa. Stwarza to nową perspektywę dyskusji o relacji państwa i rynku. Zwolennicy libertariańskiego paternalizmu mają świadomość zagrożeń płynących z faktu, że skrzywienia poznawcze dotyczą także regulatorów i ekspertów, stąd ostrożność postulatów dotyczących regulacji. Zarówno ekonomia behawioralna, jak i instytucjonalna pokazują różne aspekty i złożoność problemu koordynacji i regulacji w systemie społecznym. Na ich gruncie można także śledzić interesujące związki między poglądami na racjonalność a bronionymi przez poszczególnych autorów wizjami efektywnych porządków społecznych. Ciekawych przykładów dostarczają stanowiska F. Hayeka i V. Smitha. Optymistyczny wniosek wynikający z artykułu jest taki: rozwój ekonomii behawioralnej i instytucjonalnej oznacza powrót do bardziej zrównoważonego podejścia zarówno do założeń teorii ekonomicznych, jak i wyprowadzanych z badań ekonomicznych konkluzji politycznych

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

Miejsce wydania:

Wrocław

Data wydania:

2013

Typ zasobu:

artykuł

Identyfikator zasobu:

oai:dbc.wroc.pl:24912

Język:

pol

Powiązania:

Ekonomia = Economics, 2013, Nr 4 (25)

Prawa:

Wszystkie prawa zastrzeżone (Copyright)

Prawa dostępu:

Dla wszystkich w zakresie dozwolonego użytku

Lokalizacja oryginału:

Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

Kolekcje, do których przypisany jest obiekt:

Data ostatniej modyfikacji:

16 paź 2019

Data dodania obiektu:

21 sie 2014

Liczba wyświetleń treści obiektu:

3 111

Wszystkie dostępne wersje tego obiektu:

https://dlibra.kdm.wcss.pl/publication/27552

Wyświetl opis w formacie RDF:

RDF

Wyświetl opis w formacie OAI-PMH:

OAI-PMH

Podobne

×

Cytowanie

Styl cytowania:

Ta strona wykorzystuje pliki 'cookies'. Więcej informacji